Cho rằng vẽ bằng ngón tay là cách tốt nhất để bản thân có thể truyền tải những cảm xúc vào tác phẩm một cách chân thực, chạm vào sơn và cảm nhận từng thớ vải như thể hòa làm một.

Lựa chọn độc đáo ấy đã giúp nghệ sĩ thăng hoa, cũng là một lối nhỏ để Hồng Ngọc đi vào hội họa và cho ra mắt triển lãm “Những nỗi buồn đẹp”.

Chọn kỹ thuật khó

“Những nỗi buồn đẹp” là triển lãm đầu tay của Hồng Ngọc vừa khai mạc tại J Art Space (30 đường số 10, Thảo Điền, Quận 2, TPHCM).

Hồng Ngọc sinh năm 1993 tại TPHCM. Ham mê vẽ từ những năm 2000, khi mới bước vào tiểu học. Đi học về là vẽ, những hình ảnh trẻ thơ được vẽ qua nhiều đề tài khác nhau. Cứ thế, với những miếng giấy vụn mà vẽ được vô số hình ảnh. Đến năm 2008, cha là họa sĩ Nguyễn Hưng Trinh mới dạy vẽ bằng bay và ngón tay, nhưng Hồng Ngọc thích vẽ bằng ngón tay nhiều hơn.

Theo nhà nghiên cứu mỹ thuật Lý Đợi, với cách vẽ bằng ngón tay, người mới vẽ rất khó thực hiện, nhưng với Hồng Ngọc – nhờ tiếp cận với lối vẽ của cha từ nhỏ nên tiếp nhận rất nhanh. Hồng Ngọc đã học vẽ chân dung và tĩnh vật, ngày nào rảnh rỗi là luyện tập.

“Vẽ bằng ngón tay có gì khác vẽ cọ? Có lẽ vẽ bằng ngón tay còn khó hơn vẽ bằng cọ, thiên về cảm hứng nhiều hơn. Họa sĩ nặn màu trực tiếp lên toan rồi dùng ngón tay vẽ. Vì vậy họa sĩ cần nhạy cảm về màu sắc, vì nếu hỏng sẽ rất khó sửa”, ông Lý Đợi cho hay.

Hồng Ngọc xuất thân trong gia đình có cha là họa sĩ, bác ruột là nhà phê bình văn học Nguyễn Hưng Quốc, chú ruột là nhà phê bình mỹ thuật Nguyên Hưng. Có năng khiếu từ nhỏ, nếu Hồng Ngọc chọn con đường đại học để theo đuổi hội họa hoặc văn học – nghệ thuật nói chung thì sẽ ít có khó khăn. Tuy nhiên, cô lại chọn làm họa sĩ tự học, đúng hơn là họa sĩ tự đào tạo.

Trước khi chọn cách vẽ bằng ngón tay, Hồng Ngọc cũng từng thử đi học vẽ vài nơi, trong đó có lớp dạy vẽ của Hội Mỹ thuật TPHCM và rút tỉa được nhiều bài học, nhưng sau cùng vẫn chọn cách mà bản thân thấy thoải mái nhất.

Cô cho rằng, ngón tay là cách tốt nhất để truyền tải những cảm xúc của bản thân vào tác phẩm một cách chân thực, chạm vào sơn và cảm nhận từng thớ vải như thể hòa vào làm một. Hình ảnh thiếu nữ thuần khiết với thân hình mảnh mai, đôi mắt như bầu trời đêm với trăng và sao, là nét đặc trưng trong tranh của Hồng Ngọc.

Tranh của Hồng Ngọc, tuy gần gũi về đề tài, cấu trúc hình tượng và bố cục, kể cả bảng màu cũng hết sức quen thuộc, nhưng lại ứ đầy cảm xúc. Nổi bật trong tranh – thường chỉ có một, hai nhân vật – là một, hai đôi mắt mở to. Dường như Hồng Ngọc gởi gắm tất cả những điều mình muốn nói, muốn biểu hiện qua những “cửa sổ tâm hồn” này.

Hoạ sĩ trẻ Hồng Ngọc.

Vẽ để chữa lành

Trong giới hội họa, việc vẽ bằng ngón tay không phải là hiếm, Võ Trịnh Biện là một họa sĩ như vậy, anh chuyên vẽ tranh bằng ngón tay trỏ và năm 2019 đã ra mắt triển lãm thứ 22 của mình. Anh chia sẻ rằng, bản thân sử dụng thủ pháp chuyển màu và “ép” màu lên tranh để hoàn thành các tác phẩm trừu tượng siêu thực.

Hay ở Huế, giới mộ điệu biết đến họa sĩ cao niên Nguyễn Văn Tuyên không sử dụng cọ vẽ hay bay kiểu truyền thống mà dùng ngón tay để cho ra những tác phẩm mờ sương như tranh thuỷ mặc. Bên cạnh đó còn Đoàn Việt Tiến – họa sĩ 4 lần nhận kỷ lục vẽ cùng lúc 2 bức tranh sơn dầu ngược kính bằng 10 đầu ngón tay với hình thức phân thân tâm thức trong thời gian nhanh nhất – 3 phút 40 giây.

Nhưng cũng phải thấy rằng đó là kỹ thuật – kỹ năng đã được tôi luyện lâu năm, còn với những họa sĩ mới vào nghề đó là việc rất khó. Tuy nhiên, Hồng Ngọc đã làm được và thành công trong những thăng hoa.

Tất cả các đôi mắt của nhân vật trong tranh đều mở to, nhưng trạng thái cảm xúc của từng đôi mắt lại rất khác nhau. Không chỉ biểu hiện sự ngây thơ, hồn nhiên hay thánh thiện, những đôi mắt còn biểu hiện cả những lo lắng, những nỗi buồn ẩn sâu…

Dùng kỹ thuật vẽ bằng ngón tay, mỗi đường nét trong tác phẩm đều là cảm xúc chân thật.

Những sắc thái biểu hiện cảm xúc này, hết sức dễ cảm nhận nơi từng người xem, nhưng rất khó dùng ngôn ngữ của lý trí để diễn đạt. Nói như họa sĩ Nguyễn Hưng Trinh: “Với mẫu dáng thiếu nữ nhưng từ hình tượng đến bố cục màu và bố cục không gian, Hồng Ngọc không vẽ trùng lặp, mà mỗi bức tranh có sắc thái riêng, dễ đưa người xem đến cảm giác nhẹ nhàng, thích thú.

Hồng Ngọc tính ít bộc lộ, nhưng sống với nội tâm và sâu sắc trong ý nghĩ, tìm chính mình qua từng tác phẩm. Vì vậy, tranh Hồng Ngọc biểu cảm sự chân thật, dễ đi vào lòng người. Những ánh mắt nhân vật trong mỗi bức tranh, là tâm cảm của Ngọc”.

Một đặc trưng nữa, đó là tính biểu tượng và ước lệ đã giúp tôn tạo nhân vật nữ ở mức tối đa, mang lại tinh thần tự họa một cách rõ nét. Khi vẽ, Hồng Ngọc gần như tách mình ra khỏi thời điểm hiện tại để tìm được sự bình an cho tâm hồn ở thế giới của hội họa – nơi mà nữ họa sĩ tin rằng là dịu dàng nhất, để có thể tự do bày tỏ hết nỗi niềm của bản thân và chữa lành những thương tổn.

Tác phẩm của Hồng Ngọc.

“Nữ họa sĩ trẻ ít tái hiện lại các hành động kịch tính, mà đi tìm sự trầm tư, sự quán chiếu vào bên trong chính mình. Ở đó có sự thăng hoa và thánh thiện. Ở đó có sự mơ mộng và tự do. Và trên hết, ở đó có những nỗi buồn đẹp. Để từ đây, Hồng Ngọc tìm thấy được lối nhỏ để vào hội họa, cũng là lối nhỏ để vào đời. Hơn 5 năm qua, Hồng Ngọc gần như dành toàn bộ thời gian để ngẫm ngợi và vẽ”. Nhà nghiên cứu Mỹ thuật Lý Đợi

Trần Hòa