Chiều nay, toà tuyên án 54 bị cáo trong vụ ‘chuyến bay giải cứu’

Theo thông báo của Thẩm phán Vũ Quang Huy – chủ toạ phiên toà sơ thẩm xét xử đại án “chuyến bay giải cứu”, HĐXX sẽ tuyên án vào 14h ngày 28/7.

Trước đó, sáng 17/7, đại diện Viện Kiểm sát đã công bố bản luận tội với 54 bị cáo.

21 người ở nhóm tội nhận hối lộ bị đề nghị mức án 2 – 20 năm tù, riêng Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) bị đề nghị tử hình.

Trong nhóm bị cáo là cựu cán bộ Bộ Ngoại giao, Viện Kiểm sát đề nghị phạt Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao) 12 – 13 năm tù; Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự) 18 – 19 năm tù; Đỗ Hoàng Tùng (cựu Phó cục trưởng Cục Lãnh sự) 9 – 10 năm tù…

Với 3 bị cáo ở Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an, Viện Kiểm sát đề nghị phạt Trần Văn Dự (cựu Phó cục trưởng) 9 – 10 năm; Vũ Anh Tuấn (cựu cán bộ) 19 – 20 năm, Vũ Sỹ Cường (cựu cán bộ) 8 – 9 năm.

Trong 24 bị cáo ở nhóm tội đưa hối lộ, người bị đề nghị án phạt cao nhất là Lê Hồng Sơn (Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky) với 11 – 12 năm tù; người thấp nhất Đào Thị Chung Thúy (lao động tự do) 12 – 18 tháng tù treo; 22 trường hợp còn lại bị đề nghị từ 18 tháng đến 11 năm tù.

Ở nhóm “chạy án”, ông Nguyễn Anh Tuấn (cựu Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội) bị đề nghị 6 – 7 năm về tội môi giới hối lộ; Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng Chính trị hậu cần, Cục An ninh điều tra, Bộ Công an) 19 – 20 năm về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ngày 21/7, trên cơ sở các tình tiết giảm nhẹ được ghi nhận, số tiền các bị cáo đã khắc phục hậu quả, Viện Kiểm sát đã đề xuất với HĐXX mức án mới dành cho một số bị cáo.

Theo đó, đối với các bị cáo bị truy tố về tội danh nhận hối lộ, Viện Kiểm sát đề nghị giảm mức án 1 năm so với đề xuất ban đầu trong phần truy tố trước đó cho 4 bị cáo.

Cụ thể, bị cáo Chử Xuân Dũng (cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội) bị đề nghị mức án từ 3 – 4 năm tù (trước đó là 4 – 5 năm). Bị cáo Trần Văn Tân (cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam) bị đề nghị mức án từ 7 – 8 năm tù (trước đó là 8 – 9 năm).

Bị cáo Trần Văn Dự bị đề nghị mức án từ 8 – 9 năm tù (trước đó là 9 – 10 năm). Bị cáo Vũ Hồng Nam (cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản) bị đề nghị mức án từ 3 – 4 năm tù (trước đó là 4 -5 năm).

Về nhóm tội danh đưa hối lộ, môi giới hối lộ, đại diện Viện Kiểm sát cũng đề nghị giảm mức hình phạt cho một số bị cáo.

Cụ thể, bị cáo Vũ Thùy Dương (Giám đốc Công ty Lữ Hành Việt) bị đề nghị mức án 2 -3 năm tù nhưng cho hưởng án treo (trước đó là 2 – 3 năm tù giam). Bị cáo Phạm Bá Sơn (nhân viên Công ty Thái Hòa) bị đề nghị mức án từ 18 – 20 tháng tù nhưng cho hưởng án treo (trước đó là 18 – 24 tháng tù giam).

Bị cáo Tào Đức Hiệp (Giám đốc Công ty Công đoàn Đường sắt) bị đề nghị mức án từ 18 – 20 tháng tù nhưng cho hưởng án treo (trước đó là 18 – 20 tháng tù giam). Bị cáo Trần Quốc Tuấn (Giám đốc Công ty Thương mại và Du lịch Việt Nam) bị đề nghị mức án 2 – 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo (trước đó là 2 – 3 năm tù giam).

Liên quan đến bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, Viện Kiểm sát cho biết do bị cáo đã vận động gia đình khắc phục toàn bộ số tiền hơn 1,85 triệu USD phải chịu trách nhiệm hình sự, nên cơ quan tố tụng đề nghị cho hưởng mức án từ 5 – 6 năm tù, giảm 1 năm so với luận tội trước đó. Cùng đó, Viện Kiểm sát đề nghị HĐXX trả lại các tài sản đang bị tạm giữ, hủy bỏ phong tỏa các tài sản ngân hàng, bất động sản của bị cáo này.

Với bị cáo Ngô Quang Tuấn (cựu Chuyên viên Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Giao thông Vận tải), do đã thay đổi lời khai, thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội theo nội dung cáo trạng, Viện Kiểm sát đề nghị HĐXX cho được hưởng tình tiết giảm nhẹ “thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải”. Trước đó bị cáo này trong phần xét hỏi đã bác bỏ toàn bộ cáo trạng, phủ nhận mọi cáo buộc của Viện Kiểm sát.

Hai bị cáo Lê Hồng Sơn, Nguyễn Thị Thanh Hằng đề nghị HĐXX trả lại số tiền 800.000 USD bị Hoàng Văn Hưng lừa đảo chiếm đoạt, Viện Kiểm sát nhận định đây là số tiền dùng để chạy án, thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nên không có căn cứ trả lại.

Đặc biệt, với bị cáo Hoàng Văn Hưng, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng bị cáo quanh co, chối tội, tráo trở, dựng chuyện, vu khống cơ quan tố tụng, đe dọa các bị cáo khác. Do đó, Viện kiểm sát đề nghị có mức án nghiêm minh, đúng pháp luật. Trước đó, Viện Kiểm sát đề nghị mức án 19 – 20 năm tù giam.

Còn với các bị cáo còn lại trong vụ án, Viện Kiểm sát không thay đổi quan điểm truy tố và mức án so với phần luận tội trước đó.

Theo bản luận tội của Viện Kiểm sát, vụ án xảy ra khi dịch COVID-19 bùng phát mạnh, chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Thế nhưng, các bị cáo ở nhiều Bộ ngành, địa phương đã nhận hối lộ cực kỳ tinh vi với số tiền đặc biệt lớn khi được giao cấp phép các chuyến bay giải cứu. Nhiều bị cáo nhũng nhiễu, gây khó khăn để tạo cơ chế “xin – cho”, buộc doanh nghiệp phải nâng giá vé và chi phí phát sinh khác, lấy tiền từ đây đưa hối lộ.

Viện Kiểm sát đánh giá, hành vi nhận hối lộ của 21 bị cáo đã “phản bội sự cố gắng của chính đồng nghiệp, đồng đội, đồng chí của mình”.

Viện Kiểm sát nhiều lần khẳng định dù có biện minh thế nào, việc làm của 21 bị cáo trên “chính xác là nhận hối lộ”. Một số bị cáo đã “đánh tráo khái niệm” cho rằng nhận tiền do được cảm ơn.

“Các doanh nghiệp buộc phải đưa chứ không phải tiền cảm ơn đơn thuần. Các bị cáo đang làm nhiệm vụ nên không thể coi đây là tiền cảm ơn. Số tiền nhận hối lộ của nhiều bị cáo bằng cả gia tài của người khác“, theo đại diện Viện Kiểm sát.

Về thủ đoạn nhận tiền, Viện Kiểm sát cho rằng có hai dạng. Một là đưa ra yêu cầu sách nhiễu và mặc cả thẳng về giá. Hai là người có thẩm quyền đã gây khó khăn để buộc doanh nghiệp chi tiền “theo luật bất thành văn” mới được cấp phép chuyến bay.

Để che giấu hành vi, khi bị điều tra truy tố, bị cáo chuyển khoản trả lại và nhờ khai báo là vay mượn cá nhân.

Bị cáo Phạm Trung Kiên bị Viện Kiểm sát đánh giá nhận nhiều tiền hối lộ nhiều nhất vụ án (253 lần, tổng cộng 42,6 tỷ đồng) với thủ đoạn “trắng trợn nhất”. Trong số này, ông Kiên nhận 198 lần chuyển khoản, 30 lần qua số tài khoản của mẹ vợ và con trai.

Qua thẩm vấn bị cáo Kiên, Viện Kiểm sát kiến nghị làm rõ hành vi của ông Đỗ Xuân Tuyên ở giai đoạn 2 của vụ án. Ngoài ra, một số bị cáo có dấu hiệu rửa tiền, cũng cần được xác minh ở giai đoạn này.

Với hành vi “chạy án” Viện Kiểm sát cho biết đủ căn cứ khẳng định, bị cáo Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng đã đưa hối lộ 2,65 triệu USD.

Bị cáo Nguyễn Anh Tuấn đã môi giới hối lộ 2,6 triệu USD. Khi bị cáo Hằng, Sơn chi tiền “chạy án” đã bị cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng đưa thông tin gian dối để lừa đảo chiếm đoạt 800.000 USD, bản luận tội nêu.

Với số tiền 1,25 triệu USD các bị cáo khai đã đưa, Viện Kiểm sát cho rằng không đủ cơ sở kết luận bị cáo Hưng đã nhận. Tuy nhiên hành vi của cựu điều tra viên chính vụ án này có dấu hiệu của tội xâm phạm hoạt động tư pháp. Viện Kiểm sát thấy cần kiến nghị tiếp tục làm rõ sau để xử lý răn đe.